De Check- en Ontwerplijst Toetsen – (afgekeurd) | DocentPlus E-Learning RTTI-OMZA

Lees in het Handboek RTTI paragraaf 3.4.1 Check-en ontwerplijst toetsen
In het vorige onderdeel zijn mogelijke toetsvormen aan de orde geweest in het kader van de borging van de kwaliteit van toetsen en opdrachten. In dit onderdeel introduceren we de Check- en ontwerplijst.
Met de Check- en ontwerplijst borg je de transparantie, validiteit en betrouwbaarheid van je vragen. Deze checklist kun je naast je (methode)toets of opdracht leggen om mogelijke onvolkomenheden met betrekking tot validiteit, transparantie en betrouwbaarheid op te sporen. Je kunt hem ook gebruiken wanneer je zelf een toets construeert, opdracht formuleert of beoordelingsmodel maakt. check-en-ontwerplijst-leerdoel
Je hoeft natuurlijk niet altijd alle (methode)toetsen en opdrachten met deze checklist ernaast te controleren. Maar door elk jaar minimaal de kwaliteit van één toets per klas op deze manier te bekijken, zorg je blik op de kwaliteit van je toetsen scherp blijft.

In de Check- en ontwerplijst komen de volgende onderwerpen aan bod:

Leerdoel
Notatie en basisinstructie
Vragen
Lay-out
Correctievoorschrift
Meerkeuzevragen
Determinerend vermogen

Zijn de leerdoelen geborgd in jouw toetsen? Zo ja, hoe heb je dit gedaan? Zo niet, hoe kun je dit doen? Vertel je aan het begin van de lessencyclus wat je van je leerlingen verwacht en hoe je de leerdoelen gaat toetsen?
Welke basisinstructies staan er op jouw toetsen? Wat kun je hierin verbeteren?
Het gaat er bij Notatie en basisinstructies om dat voor leerlingen en de eventuele surveillant op de toets of een voorblad is terug te vinden voor wie de toets bedoeld is, hoe lang deze duurt, welke hulpmiddelen je mag gebruiken, etc.
Welke constructie-‘fouten’ met betrekking tot de vragen kom jij weleens tegen voor jouw vak? Welke verbeteringen zou jij kunnen aanbrengen in je toetsvragen?
Welke verbeteringen zou jij kunnen aanbrengen in de lay out van je toets?
Ook de Layout speelt een rol bij de toetskwaliteit. Als een bron niet goed leesbaar is, of de vragen zijn niet logisch opgebouwd, dan kan dat invloed hebben op het resultaat van de leerling, terwijl dit niets zegt over het al dan niet beheersen van het leerdoel. Let er bij digitale toetsen ook op dat een leerling in een bron niet te diep hoeft te scrollen. Hiermee moet de leerling onnodig informatie vasthouden in zijn werkgeheugen en kan dit zijn resultaat negatief beïnvloeden.

Correctievoorschrift

Het is handig om vooraf een antwoordmodel bij je toets te maken. Zo haal je vaak nog constructiefouten uit je toets.

Meerkeuzevragen

Determinerend vermogen

Hou bij de constructie van een toets rekening met de verhoudingen in cognitieve niveaus volgens het PTD.

Maak een checklijst met aandachtspunten om een verbeterslag te maken in de kwaliteit van de toetsen van jouw sectie. Bespreek en deel de checklijst met je vaksectie.
De basiskwaliteit van toetsvragen, (deel)opdrachten en het correctievoorschrift kun je dus borgen door de toets voor de afname langs de punten van de Checklijst te leggen. Dit betekent niet dat je altijd alle (methode)toetsen en opdrachten met deze checklist ernaast hoeft te controleren. Maar door elk jaar minimaal de kwaliteit van één toets per klas op deze wijze te borgen, houd je de blik op de basiskwaliteit van je toetsen wel scherp. Vraag ook je vakcollega’s om feedback. Daarnaast levert het vaak ook een kwaliteitslag op om collega’s van andere vakken naar je toets te laten kijken. De ervaring leert dat juist collega’s LO, beeldend, of beroepsgericht in staat zijn constructiefouten uit toetsen van collega’s van enkel theoretische vakken te halen en andersom. Je kunt jaarlijks in je team afspreken dat je allemaal een toets met correctievoorschrift, of opdracht met beoordelingsmodel meeneemt die je dan aan elkaar doorgeeft en waar je voor elkaar je feedback opschrijft. Een uurtje per periode of jaar met voor leerlingen een geweldige opbrengst. Zeker zolang toetsen ook nog bepalen of een leerling overgaat, of op een bepaald schooltype geplaatst wordt maakt dat je als school en team met elkaar de verantwoording hebt vooraf zoveel mogelijk constructiefouten uit de toetsen te halen.

RTTI-keurmerken
rtti-keurmerk-methode
Wanneer een methodetoets het keurmerk RTTI-toetsen heeft, betekent dit dat de toets voldoet aan de eisen van de Check- en ontwerplijst met betrekking tot de basiskwaliteit van de toets. Deze toets bevat minstens één vraag van elk niveau van R tot en met I.

Bij het keurmerk RTTI-methode heeft de toets ook een optimale RTTI-verhouding en zijn alle opdrachten voor leerlingen met RTTI gecodeerd.

Afname van de toets

Lees paragraaf 3.5 van het Handboek RTTI.

De kwaliteit van je toets borgen (samenvattend)

De kwaliteit van een toets borg je vooraf door:

de toets voorafgaand aan de lessenreeks te construeren en/of controleren. Je kunt dan de contexten die je in de lessenreeks gebruikt voor het oefenen met T2- en I-vraagstukken bewust laten afwijken van de contexten in de toets;
de lessenreeks en de toets goed te laten aansluiten op de leerdoelen en het PTD, dus zowel qua vakinhoud als qua RTTI-niveaus;
een passende toetsvorm te kiezen;
de kwaliteit van de toets, bronnen en beoordelingsmodel te controleren met behulp van de Check- en ontwerplijst;
feedback aan (vak)collega’s te vragen;
de juiste condities te creëren waarin de toets wordt afgenomen.